కొన్ని చోట్ల బాల్య వివాహాలు, మరికొన్ని చోట్ల నెలసరి సమయంలో ఇంట్లోకి రావద్దంటూ ఆంక్షలు, ఇంకొన్ని చోట్ల కులాంతర, మతాంతర ప్రేమ వివాహాలను నేరంగా పరిగణించడం.. ఇలా మన దేశంలో ఎన్నో ఏళ్లుగా వేళ్లూనుకుపోయిన పాతకాలపు సంప్రదాయాలు, కట్టుబాట్లు, మూఢనమ్మకాలు నేటికీ కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. ఇలాంటి సామాజిక సమస్యలను వెండితెరపై ఆవిష్కరించే వారు కొందరైతే, మరికొందరు తమ కలంతోనే ఈ సామాజిక అంశాలను నలుగురిలోకీ తీసుకెళ్తారు.. అందరి మెప్పూ పొందుతారు. అలాంటి ఓ సున్నితమైన సామాజిక అంశాన్నే అందమైన ప్రేమకథగా మలచిందో భారతీయ యువ రచయిత్రి. దానికి ప్రతిగా ప్రతిష్ఠాత్మక ‘కామన్వెల్త్‌ షార్ట్‌ స్టోరీ ప్రైజ్‌’ అందుకుంది. మరి, ఇంతకీ ఎవరామె? ఆమె రాసిన కథేంటి? తెలుసుకోవాలంటే ఇది చదవాల్సిందే!

‘కష్టాల్లో ఉన్న ఉన్నవారికి సాయం చేయాలంటే శ్రీమంతులు, స్థితిమంతులే కానక్కర్లేదు... కాసింత మంచి మనసుంటే చాలు’ అన్న మాటలను నిరూపిస్తూ లాక్‌డౌన్ బాధితులను ఆదుకునేందుకు చాలామంది స్వచ్ఛందంగా ముందుకొస్తున్నారు. ధనికులు కాకపోయినా దయాగుణంతో తమకు తోచినంత సహాయం చేసి పెద్ద మనసు చాటుకుంటున్నారు. ఈ క్రమంలో కరోనా ప్రభావంతో అల్లాడుతున్న పేదలను ఆదుకునేందుకు ‘నేను సైతం’ అంటూ ముందుకొచ్చింది మదురైకు చెందిన 13 ఏళ్ల నేత్ర. ఓ చిన్న సెలూన్‌ ఓనర్‌ కూతురైన ఆమె తన సివిల్స్‌ చదువుల కోసం పోగుచేసిన రూ.5లక్షలతో లాక్‌డౌన్‌ బాధితులకు నిత్యావసరాలను పంపిణీ చేసింది. తన సాయంతో ప్రధాని నరేంద్రమోదీ ప్రశంసలు సైతం అందుకున్న ఈ విద్యార్థినిని తాజాగా ఐక్యరాజ్య సమితి కూడా అరుదైన గుర్తింపు ఇచ్చి గౌరవించింది.

మనం పర్యావరణాన్ని కాపాడితే.. అది మనల్ని కాపాడుతుంది.. అప్పుడు ఎలాంటి అనారోగ్యాలు లేకుండా హాయిగా జీవించచ్చు.. అలాకాకుండా మన చెడు అలవాట్లతో, పొరపాట్లతో పర్యావరణాన్ని నాశనం చేయాలని చూస్తే అదీ మన అంతు చూస్తుంది. ప్రస్తుతం కరోనాతో మనం ఎదుర్కొంటున్న గడ్డు పరిస్థితులు అలాంటివే! ఏదైనా మన దాకా వస్తే గానీ తెలియదన్నట్లు.. కరోనా వచ్చాకే అందరిలో వ్యక్తిగత శుభ్రత పెరిగింది.. లాక్‌డౌన్‌ పేరుతో ఇంటికే పరిమితమవడం వల్ల పర్యావరణానికీ తనను తాను రిపేర్‌ చేసుకోవడానికి సమయం దొరికింది. ఫలితంగా ఏళ్ల తరబడి కాలుష్య కాసారంలో మునిగిపోయిన యమునానది సైతం శుభ్రపడింది. అలాగే అనేక నగరాల్లో కాలుష్యం తగ్గింది.. అందుకే కరోనా అంతమైపోయినా మన ఆరోగ్యకరమైన అలవాట్లను, జీవనశైలిని ఇలాగే కొనసాగించాలి.. ఈ క్రమంలో చిన్న వయసులోనే ప్రపంచవ్యాప్తంగా కొందరు బాలికలు పర్యావరణ పరిరక్షణ కోసం నడుం బిగించారు. ప్రతి ఒక్కరూ మంచి అలవాట్లను అలవర్చుకొని ఈ పుడమి తల్లిని కాపాడుకోవాలంటూ ఉద్యమ స్ఫూర్తిని అందరిలో రగిలిస్తున్నారు. అలాంటి బాలికల గురించి, వారు చేస్తోన్న పోరాటం గురించి ‘ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవం’ సందర్భంగా తెలుసుకుందాం రండి..

జీవితమంటేనే సుఖ దుఃఖాల సమ్మేళనం. అన్ని వేళలా మనం ఆశించినట్లు జరగదు. అందుకు తగ్గట్లే అప్పుడప్పుడు కొన్ని ఆటుపోట్లు మన ఓర్పుకు, సహనానికి పరీక్ష పెడుతుంటాయి. అయితే ఎలాంటి అడ్డంకులు వచ్చినా ధైర్యంగా ఎదురొడ్డి పోరాడడమే జీవితం. అదేవిధంగా సంకల్పబలంతో ప్రయత్నిస్తే ఏదైనా సాధించవచ్చని ఇప్పటికే చాలామంది చాలా సందర్భాల్లో నిరూపించారు. ఈ కోవకే చెందుతుంది జపాన్‌కు చెందిన మనామీ ఇటో. ఓ యాక్సిడెంట్‌లో కుడిచేతిని కోల్పోయిన ఆ అమ్మాయి తన వయొలిన్‌ స్కిల్స్‌తో అందరినీ అబ్బురపరుస్తోంది. సింగిల్‌ హ్యాండ్‌తో సంగీతాభిమానులను అలరిస్తున్న ఆ యువతి పారాలింపియన్‌ స్విమ్మర్‌గానూ సత్తా చాటింది. అంతేకాదు ఓ నర్సుగా రోగులకు సేవ కూడా చేస్తోంది. ఈక్రమంలో అంగవైకల్యం అనేది శరీరానికేనని, మనసుకు కాదని నిరూపిస్తున్న ఆ జపనీస్‌ యువతికి సంబంధించిన ఓ వీడియోను ఐఏఎస్‌ ఆఫీసర్‌ సుప్రియా సాహు తన ట్విట్టర్‌లో షేర్ చేసింది.

వేల దరఖాస్తులు.. రకరకాల వడపోతలు... నాలుగేళ్ల కఠోర శిక్షణ... ఇవి పూర్తి చేస్తేనే పైలట్‌గా ఎంపిక... అన్ని దశలనూ అవలీలగా దాటుకొని ప్రతిష్ఠాత్మక అమెరికా నావికాదళానికి ఎంపికైంది తెలుగు తేజం దొంతినేని దేవిశ్రీ... ఈ స్థాయి అందుకున్న తొలి భారత సంతతి అమ్మాయిగా ఘనత సాధించింది... ఆ స్ఫూర్తి కెరటాన్ని వసుంధర పలకరించింది.

కరోనాతో ప్రపంచ దేశాలన్నీ వణికిపోతున్నాయి. చిన్నా, పెద్దా, ధనిక, పేద అన్న తేడాల్లేకుండా అందరినీ కబళిస్తోన్న ఈ వైరస్‌తో కోట్లాదిమంది ప్రజలు ఇంటికే పరిమితమయ్యారు. లాక్‌డౌన్‌లో భాగంగా సామాజిక దూరం పాటిస్తూ కనీసం ఒకరినొకరు కూడా పలకరించుకోలేని పరిస్థితి. ఇప్పటికే లక్షలాదిమందిని బలి తీసుకున్న కరోనా గురించి ఆలోచిస్తూ చాలామంది ఆందోళనకు గురవుతున్నారు. ఇంట్లో ఉన్నప్పటికీ నిరాశా నిస్పృహలతో మానసిక అనారోగ్య సమస్యల బారిన పడుతున్నారు. ఇలా లాక్‌డౌన్‌లో ఆందోళన చెందుతున్న వారందరిలో తన పాటలతో జోష్‌ తీసుకొచ్చింది ఫాల్గుణి పాథక్‌. రెండు దశాబ్దాలుగా తన హుషారైన పాటలతో ఉర్రూతలూగిస్తున్న ఈ స్టార్‌ సింగర్‌ మరోసారి తన గొంతు సవరించుకుంది. సామాజిక దూరం పాటిస్తూ తన ఇంటి బాల్కనీలోనే పాటలు పాడుతూ చుట్టుపక్కలున్న వారందరిలో కరోనా భయాన్ని పోగొట్టేందుకు ప్రయత్నించింది.

కరోనా ధాటికి ప్రపంచమంతా వణికిపోతోంది. ఈ పరిస్థితుల్లో వైరస్‌ నుంచి మనల్ని మనం కాపాడుకోవాలంటే వ్యక్తిగత పరిశుభ్రత పాటించడం, మాస్కులు ధరించడం ఎంత ముఖ్యమో ప్రత్యేకించి చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. ముఖ్యంగా చేతుల్ని తరచూ శుభ్రం చేసుకోవాలని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థతో పాటు పలువురు వైద్య నిపుణులు కూడా సూచిస్తున్నారు. ఇండియాలో కూడా వైరస్‌ వేగంగా వ్యాప్తి చెందుతోన్న నేపథ్యంలో హ్యాండ్‌ శానిటైజర్లకు బాగా డిమాండ్‌ ఏర్పడింది. ఈ క్రమంలోనే వీటి అమ్మకం చాలామందికి వ్యాపార సూత్రంగా మారిపోయింది. దీంతో మార్కెట్లలో వీటి ధరలు ఆకాశాన్నంటుతున్నాయి. ఈ క్రమంలో కోల్‌కతాకు చెందిన బయోటెక్నాలజీ ఇంజినీరింగ్‌ విద్యార్థిని సిమర్‌ శర్మ సొంతంగా హ్యాండ్‌ శానిటైజర్లను తయారుచేస్తోంది. అనంతరం స్థానిక పోలీసుల సహాయంతో వాటిని అవసరమైన వారందరికీ ఉచితంగా సరఫరా చేస్తూ అందరి మన్ననలు అందుకుంటోంది.

కేంద్రం లాక్‌డౌన్‌ ప్రకటించడంతో విద్యాసంస్థలు, వ్యాపార పరిశ్రమలతో పాటు వినోద రంగం కూడా తాత్కాలికంగా తమ కార్యకలాపాలను నిలిపివేసిన సంగతి విదితమే. దీంతో సినిమాలు, సీరియళ్లు, రియాల్టీ షోలు.. తదితర కార్యక్రమాలకు సంబంధించిన చిత్రీకరణ పనులు కూడా ఆగిపోయాయి. ఈ క్రమంలో నిత్యం షూటింగ్స్‌తో బిజీగా ఉండే మన బుల్లితెర తారలకు కాస్త విరామం దొరికినట్లయ్యింది. దీంతో వీళ్లు ఇంటి పట్టునే ఉంటూ ఈ క్వారంటైన్‌ సమయాన్ని కుటుంబ సభ్యులతో ఎంజాయ్‌ చేస్తున్నారు. ఇందులో భాగంగా కొంతమంది బుల్లితెర నటీమణులు టిక్‌టాక్‌ వేదిక ద్వారా ప్రేక్షకులను అలరిస్తుండడం విశేషం. ఈ క్రమంలో డ్యాన్స్‌, కామెడీ, సినిమా డైలాగుల అనుకరణతో పాటు.. సోషల్‌ మీడియా ఛాలెంజ్‌లలో పాల్గొనడం, తాము రూపొందించిన వంటలను పరిచయం చేయడం.. తదితర వీడియోలను కూడా టిక్‌టాక్‌లో పోస్ట్‌ చేస్తు్న్నారు. అలాంటి కొన్ని వీడియోలపై ఓ లుక్కేద్దాం రండి..

కరోనా ప్రభావంతో క్రీడా టోర్నీలన్నీ రద్దయ్యాయి. లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా క్రీడాకారులందరూ ఇంటికే పరిమితమయ్యారు. ఈ నేపథ్యంలో కొందరు తమ కుటుంబ సభ్యులతో కలిసి కాలక్షేపం చేస్తుండగా, మరికొందరు ఫిట్‌నెస్‌, హెల్త్‌కు సంబంధించిన వివిధ రకాల ఛాలెంజ్‌లు విసురుతూ అభిమానులతో టచ్‌లో ఉంటున్నారు. ఇందులో భాగంగా తాజాగా భారత జట్టు స్టార్‌ క్రికెటర్లు స్మృతీ మంధాన, జెమీమా రోడ్రిగ్స్‌ సంయుక్తంగా ‘డబుల్‌ ట్రబుల్‌’ పేరుతో ఓ సరికొత్త వెబ్‌ షో ప్రారంభించారు. ఈ కార్యక్రమం మొదటి ఎపిసోడ్‌కు ప్రముఖ బ్యాడ్మింటన్ ప్లేయర్‌ పీవీ సింధు హాజరైంది.

‘ఏ ఆటలోనైనా గెలుపోటములు సహజం. అందరిలాగే గెలుపనేది నాకు కూడా ఎంతో సంతోషాన్నిస్తుంది . కానీ ఆటలో నిజాయతీ అనేది నాకు ఇంకా ఆనందాన్నిస్తుంది. అదే నాకు ముఖ్యం’ అని చెబుతోంది బ్యా్డ్మింటన్‌ స్టార్‌ పీవీ సింధు. వరల్డ్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌ టైటిల్‌, ఒలింపిక్‌ మెడల్‌ లాంటి ఎన్నో ప్రతిష్ఠాత్మక టైటిల్స్‌, పతకాలు సాధించిన ఈ హైదరాబాదీ ప్లేయర్‌ తాజాగా మరో అరుదైన ఘనతను సొంతం చేసుకుంది. ప్రపంచ బ్యాడ్మింటన్ సమాఖ్య (బీడబ్ల్యూఎఫ్‌) నిర్వహిస్తోన్న ‘ఐయాయ్‌ బ్యాడ్మింటన్‌’ అనే ప్రచార కార్యక్రమానికి బ్రాండ్‌ అంబాసిడర్‌గా ఎంపికైందీ యంగ్‌ సెన్సేషన్‌. ఆమెతో పాటు మరో ఏడుగురు అంతర్జాతీయ బ్యాడ్మింటన్‌ క్రీడాకారులు ఈ క్యాంపెయిన్‌లో పాల్గొననున్నారు.

లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా నిరుపేదలు, రోజువారీ కూలీలు, వలస కార్మికులు ఎన్నో ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పనుల్లేక రోడ్లపైనే పస్తులుంటూ కడుపు మాడ్చుకుంటున్నారు. ఎవరైనా దాతలు వచ్చి అన్న పానీయాలు అందిస్తే తప్ప వారి ఆకలి తీరడం లేదు. ఇలా ఆపత్కాలంలో అవస్థలు పడుతోన్న పేద కార్మికులు, వలస కార్మికులకు ఆపన్న హస్తం అందించేందుకు భారత మహిళల హాకీ జట్టు వినూత్న ఆలోచనతో ముందుకొచ్చింది. ఇందులో భాగంగా ‘ఫన్‌ ఫిట్‌నెస్‌ ఛాలెంజ్‌’ పేరుతో విరివిగా విరాళాలు సేకరించి వలస కార్మికుల కడుపు నింపాలని నిర్ణయించుకుంది. ఓవైపు తమ ఫిట్‌నెస్‌ను మెరుగుపరుచుకుంటూనే.. మరోవైపు పేద కార్మికుల కళ్లల్లో సంతోషం నింపే ఈ సరికొత్త ఛాలెంజ్‌ గురించి మనమూ తెలుసుకుందాం రండి.

కరోనా మహమ్మారిపై ప్రపంచ దేశాలు విస్తృతంగా పోరాటం చేస్తున్నాయి. రోజురోజుకూ పెరుగుతోన్న ఈ వైరస్ వ్యాప్తిని అదుపు చేసేందుకు వివిధ దేశాల ప్రభుత్వాలు తమ శక్తికి మించి కృషి చేస్తున్నాయి. ఈ క్రమంలో కరోనాపై ప్రజల్లో అవగాహన కల్పించేందుకు ప్రభుత్వాలతో పాటు పలు ఆరోగ్య సంస్థలు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు సైతం ముందుకొస్తుండడం విశేషం. ఈ నేపథ్యంలో ప్రముఖ స్వచ్ఛంద సంస్థ యునిసెఫ్ (UNICEF) కూడా వివిధ వేదికల ద్వారా అవగాహన కార్యక్రమాలను చేపడుతోంది. అంతేకాదు, వివిధ రంగాలకు చెందిన ప్రముఖులను సైతం వీటిలో భాగం చేస్తోంది. ఈ క్రమంలో మాజీ ప్రపంచ సుందరి మానుషీ చిల్లర్‌ కూడా ఇటీవల యునిసెఫ్‌ ద్వారా ప్రజలకు తన సందేశాన్ని తెలియజేయడం విశేషం.

కరోనా కారణంగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రజలు స్వీయ నిర్బంధం పాటిస్తున్నారు. దీంతో ఇంట్లో కాలక్షేపం కోసం రకరకాల మార్గాలను వెతుక్కొంటున్నారు. ఈ క్రమంలో ఎక్కువశాతం మంది ఆధారపడుతోన్న వేదిక సోషల్ మీడియా. యూట్యూబ్, ఫేస్బుక్, ఇన్స్టా, ట్విట్టర్, టిక్టాక్, వాట్సాప్.. ఇలా ఉదయం నిద్ర లేచిన దగ్గర నుంచి రాత్రి పడుకునే వరకు వీటిని చూస్తూ కాలక్షేపం చేసే వాళ్లు చాలామందే ఉన్నారు. అయితే లాక్డౌన్ ప్రారంభమైన తర్వాత ఈ వేదికలకు ఆదరణ పెరిగిందని.. జనాలు ఇదివరకు కంటే ఎక్కువ సమయాన్ని వీటి కోసం కేటాయిస్తున్నారని ఆయా వేదికల గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. ఈ క్రమంలో తమ వినియోగదారులను ఆకట్టుకునేందుకు కొత్త కొత్త అప్డేట్లతో ఈ సంస్థలు ముందుకొస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో వాట్సాప్ అందిస్తోన్న కొత్త అప్డేట్ గురించి తెలుసుకుందాం రండి.

కరోనా కారణంగా ప్రపంచమంతా చిగురుటాకులా వణికిపోతోంది. అగ్రదేశాల ఆర్థిక వ్యవస్థలు సైతం కుప్పకూలే పరిస్థితులు దాపురించాయి. ఇక ఇండియాలోనూ ఈ మహమ్మారి జూలు విదుల్చుతోంది. ఇప్పటికే సుమారు 4 వేలమందికి పైగా ఈ వైరస్‌ బారిన పడ్డారు. ఈ నేపథ్యంలో కరోనాను నియంత్రించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం లాక్‌డౌన్‌ కూడా విధించిన సంగతి తెలిసిందే. ఈ మహమ్మారిని మరింత సమర్థంగా ఎదుర్కోవడానికి ప్రధాన మంత్రి నరేంద్రమోదీ ‘పీఎం-కేర్స్‌’ పేరుతో ఓ ప్రత్యేక సహాయ నిధిని కూడా ఏర్పాటుచేశారు. ఇందుకోసం సెలబ్రిటీలు, సామాన్యులు, చిన్నా, పెద్దా అనే తేడాల్లేకుండా ప్రతి ఒక్కరూ తమ వంతు విరాళాలు అందజేస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో యూపీకి చెందిన ఇద్దరు చిన్నారులు తమ కిడ్డీ బ్యాంకులో పొదుపు చేసుకున్న నగదును విరాళంగా అందజేసేందుకు ముందుకొచ్చారు.

నాలుగు రోజుల్లో నిఖా.. మెహెందీతో మెరవాల్సిన చేతుల్లో స్టెతస్కోప్‌ ఉంది.. బారాత్‌లో తేలాల్సిన పెళ్లికూతురు.. ఆదరాబాదరాగా ఆసుపత్రిలో తిరుగుతోంది.. సంగీత్‌లో పాటలు వినాల్సిన ఆ చెవులకు.. రోదనలు వినిపించాయ్‌.. పెళ్లి కన్నా.. తన వృత్తి ధర్మమే మిన్న అనుకుంది. కరోనా కట్టడి కోసం కల్యాణాన్ని వాయిదా వేసుకున్న వైద్యురాలు కథ చదివేయండి..

సాయం చేయాలన్న మంచి మనసుండాలి కానీ... మన స్థాయి చిన్నదా, పెద్దదా అన్న ఆలోచన అస్సలు రాదు. హైదరాబాద్‌కు చెందిన టీనేజ్‌ షూటర్‌ ఇషా సింగ్‌ను చూస్తే ఈ మాటలు నిజమనిపిస్తాయి. వయసులో చిన్నమ్మాయే అయినా.. కరోనాపై పోరుకు రూ.30 వేల విరాళం అందజేసి తన పెద్ద మనసును చాటుకుందీ తెలుగమ్మాయి. ఈ క్రమంలో స్లార్‌ ప్లేయర్లకు ధీటుగా మానవతా దృక్పథంతో సాయం చేసిన ఇషా సింగ్‌పై కేంద్ర క్రీడా శాఖ మంత్రి కిరణ్‌ రిజిజుతో పాటు పలువురు ప్రముఖులు ప్రశంసలు కురిపిస్తున్నారు.