ఉన్నత చదువులు చదివిన ఆమె ఆంగ్లంలో అనర్గళంగా మాట్లాడుతుంది. గతంలో యూనివర్సిటీలో విద్యార్థి నాయకురాలిగా తోటి విద్యార్థులకు అండగా నిలబడింది. ప్రత్యక్ష రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించి ఎన్నికల్లో కూడా పోటీ చేసింది. ఈ క్రమంలో ఎన్నో ఉన్నత శిఖరాలు అధిరోహించాల్సిన ఈ చదువుల తల్లి ప్రస్తుతం వీధుల్లో భిక్షమెత్తుకుంటోంది. కుమారుడితో కలిసి పార్కులు, రైల్వేస్టేషన్‌, బస్టాండులలో తిరుగుతూ పొట్ట కూటి కోసం పడరాని పాట్లు పడుతోంది. ఇంతకీ ఎవరామె? ఎందుకిలా యాచకురాలిగా మారిపోయింది? తెలుసుకోవాలంటే ఇది చదివేయండి.

ఏ పని చేయడానికైనా వయసుతో నిమిత్తం లేదని ఇప్పటికే చాలామంది మహిళలు నిరూపించారు. ఈ నేపథ్యంలోనే కొందరు మహిళలు పిల్లలతో కలిసి పై చదువులు చదువుతున్నారు. మరికొందరు వృద్ధాప్యంలో తమ మనవళ్లు, మనవరాళ్లతో సరిసమానంగా డిగ్రీ పట్టాలు అందుకుంటున్నారు. సరిగ్గా ఇదే కోవకు చెందుతుంది ఇంగ్లండ్‌కు చెందిన 52 ఏళ్ల మారిసా ఓహరా. పదిహేనేళ్ల క్రితం కొన్ని కారణాలతో అర్ధాంతరంగా చదువు ఆపేసిన ఆమె ప్రస్తుతం మళ్లీ పుస్తకాలు పట్టుకుని కళాశాలకు వెళుతోంది. ఐదుగురు పిల్లలకు తల్లై, అమ్మమ్మ కూడా అయిన వయసులో ఆమె కుటుంబ సభ్యుల ప్రోత్సాహంతో ఎంతో ఉత్సాహంతో పీజీ క్లాసులకు హాజరవుతోంది. అందులోనూ తనకన్నా వయసులో చిన్న అయిన స్టూడెంట్స్‌తో కలిసి హాస్టల్లో ఉండి మరీ చదువుకుంటోంది.

స్నాతకోత్సవంలో ఒక్క బంగారు పతకం సాధిస్తేనే ప్రపంచాన్నే జయించినంత సంబరపడతాం. మరి అలాంటిది ఏకంగా ఒకేసారి 18 బంగారు పతకాలు సాధిస్తే...ఆ ఆనందానికి ఆకాశమే హద్దవుతుంది. ప్రస్తుతం అలాంటి ఆనందోత్సాహంలోనే మునిగి తేలుతోంది కేరళకు చెందిన యమునా మేనన్‌. ఇటీవల బెంగళూరులోని ఎన్‌ఎల్‌ఎస్‌ఐయూ(నేషనల్‌ లా స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా యూనివర్సిటీ) నుంచి న్యాయశాస్త్రంలో డిగ్రీ పట్టా అందుకున్న ఈ చదువుల తల్లిపై ఉపరాష్ట్రపతి వెంకయ్యనాయుడు, లోక్‌సభ స్పీకర్‌ ఓం బిర్లా వంటి ప్రముఖులు సైతం ప్రశంసల వర్షం కురిపిస్తున్నారు.

మగ తోడు లేకుండా ఆడవాళ్లు గడప దాటడానికి వీల్లేదు.. వారు విదేశాలకు వెళ్లాలన్నా ఇంటి పెద్ద అనుమతి కావాల్సిందే.. ఇక వారు చదువుకోవడం, ఉద్యోగం చేయడం మాట దేవుడెరుగు.. ఇలా ముస్లిం దేశాల్లో మహిళలపై ఆంక్షలు ఎంత కఠినంగా ఉంటాయో మనకు తెలిసిందే. ఇంకొన్ని చోట్లైతే బాలికలు ప్రశాంతంగా స్కూలుకెళ్లి చదువుకోవడానికి కూడా నోచుకోవట్లేదు. అలాంటి దేశాల్లో అఫ్గానిస్తాన్‌ కూడా ఒకటి. అక్కడి ప్రతికూల పరిస్థితులను ఎదిరించి చదువు కొనసాగించాలంటే అటు అమ్మాయిలకు, ఇటు వారి తల్లిదండ్రులకు ఇద్దరికీ గుండె దడే! మరి, అలాంటి చీకట్లోంచి వెలుగు రేఖలా బయటికొచ్చింది 18 ఏళ్ల అఫ్గాన్‌ బాలిక షంసియా అలిజాదా. ఒకానొక సమయంలో ఉగ్రవాదుల దాడి నుంచి అదృష్టవశాత్తూ బతికి బయటపడ్డ ఆమె.. చదువునే తన ఆయుధంగా మార్చుకోవాలనుకుంది. ఈ తపనే ఆమెను తాజాగా విడుదల చేసిన ‘నేషనల్‌ యూనివర్సిటీ’ పోటీ పరీక్షల్లో టాపర్‌గా నిలిపింది. అందుకే యావత్‌ ప్రపంచమంతా ఇప్పుడు ఆమె గురించే మాట్లాడుకుంటోంది.

ఈ రోజుల్లో అన్ని సౌకర్యాలున్న పిల్లలే శ్రద్ధగా చదువుకోమంటే అది లేదు, ఇది లేదంటూ వంకలు పెడుతున్నారు. అలాంటిది చిన్నతనం నుంచి రెక్కాడితే గానీ డొక్కాడని కడు పేదరికం మధ్య పెరిగినా చదువుపై మక్కువ పెంచుకుందా అమ్మాయి. ఎన్ని సమస్యలెదురైనా సరే కష్టపడి చదివి... తన తల్లిదండ్రుల కష్టాన్ని తీర్చాలనుకుంది. తానెంత బలంగా కోరుకుందో కానీ... సాక్షాత్తూ సరస్వతీ దేవే ఆమె మొరను ఆలకించింది! పదో తరగతి ర్యాంక్‌తో మొదలు తన ప్రతిభతో ఒక్కో మెట్టూ ఎక్కుతూ తల్లిదండ్రుల ముఖాల్లో వెలకట్టలేని ఆనందం నింపుతోంది. మరి, ఇంతకీ ఎవరా బాలిక? ఏంటామె కథ? తెలుసుకోవాలంటే ఇది చదివేయండి.

‘అవరోధాల దీవుల్లో ఆనంద నిధి ఉన్నది.. కష్టాల వారధి దాటిన వారికి సొంతమవుతుంది..’ అన్నాడో సినీ కవి. ఈ మాటలు అక్షర సత్యమని నిరూపిస్తోంది పంజాబ్‌కు చెందిన ప్రతిష్థా దేవేశ్వర్‌. ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో కష్టాలనేవి సర్వసాధారణం.. అయితే వాటినే తలచుకుంటూ కూర్చోవడం కంటే.. ఆ పరిస్థితుల నుంచి బయటపడే మార్గం అన్వేషించినప్పుడే మన జీవితానికి ఓ అర్థం పరమార్థం ఉంటాయని చెబుతోందామె. అయితే ప్రతిష్థాకు ఎదురైనవి కష్టాలు కాదు.. అంతకుమించి! విధి ఆడిన వింత నాటకంలో సమిధలా మారిన ఆమె.. పడిలేచిన కెరటంలా రెట్టింపు వేగంతో జీవితంలో ముందుకు దూసుకొచ్చింది. ఇప్పుడు ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ వంటి ప్రతిష్ఠాత్మక యూనివర్సిటీలో సీటు సంపాదించి అరుదైన గుర్తింపు సంపాదించుకుంది. మరి, అందులో అంత గొప్పతనం ఏముంది.. అంటారా? అయితే ప్రతిష్థా ఎదురీదిన కష్టాల కడలి గురించి తెలుసుకోవాల్సిందే!

చిన్న పిల్లలు ఏదైనా పని చేయద్దంటే అదే చేస్తుంటారు.. ‘అది నీ వల్ల కాదు..’ అని ఎవరైనా అంటే.. ఎందుకు కాదు.. తప్పకుండా అవుతుందని చేసి మరీ చూపిస్తుంటారు. చిన్నతనం నుంచీ తనలో ఉన్న ఈ మొండితనమే నేడు తనను ఓ ప్రతిష్ఠాత్మక యూనివర్సిటీకి వైస్‌-ఛాన్స్‌లర్‌ని చేసిందని అంటున్నారు జార్ఖండ్‌కు చెందిన ఆదివాసీ మహిళ సోనాఝారియా మిన్జ్‌. ఆదివాసీవంటూ ఇంగ్లిష్‌-మీడియం స్కూల్లో చేర్చుకోకపోయినా చదువుపై మక్కువ వీడలేదామె. ‘గణితంలో నువ్వు రాణించలేవు’ అన్నారని.. అదే సబ్జెక్టుపై పట్టు సాధించి మరీ.. ముచ్చటగా మూడుసార్లు వంద శాతం మార్కులు సంపాదించారామె. అదే పట్టుదలతో కష్టపడి చదివి.. ప్రతిష్ఠాత్మక జేఎన్‌యూలో కంప్యూటర్‌ పాఠాలు బోధించే స్థాయికి చేరుకున్నారు. ఇటీవలే జార్ఖండ్‌ దుమ్కాలోని సిడో కన్హు ముర్ము విశ్వవిద్యాలయ (ఎస్‌కేఎంయూ) వైస్‌-ఛాన్స్‌లర్‌గా నియమితులైన మిన్జ్‌.. ఈ పదవికి ఎంపికైన రెండో ఆదివాసీ మహిళగా చరిత్ర సృష్టించారు. ఈ నేపథ్యంలో చదువుకునే క్రమంలో తనకెదురైన సవాళ్లను ఓసారి ఇలా గుర్తు చేసుకున్నారు మిన్జ్‌.

కరోనా ధాటికి ప్రపంచమంతా వణికిపోతోంది. ఈ పరిస్థితుల్లో వైరస్‌ నుంచి మనల్ని మనం కాపాడుకోవాలంటే వ్యక్తిగత పరిశుభ్రత పాటించడం, మాస్కులు ధరించడం ఎంత ముఖ్యమో ప్రత్యేకించి చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. ముఖ్యంగా చేతుల్ని తరచూ శుభ్రం చేసుకోవాలని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థతో పాటు పలువురు వైద్య నిపుణులు కూడా సూచిస్తున్నారు. ఇండియాలో కూడా వైరస్‌ వేగంగా వ్యాప్తి చెందుతోన్న నేపథ్యంలో హ్యాండ్‌ శానిటైజర్లకు బాగా డిమాండ్‌ ఏర్పడింది. ఈ క్రమంలోనే వీటి అమ్మకం చాలామందికి వ్యాపార సూత్రంగా మారిపోయింది. దీంతో మార్కెట్లలో వీటి ధరలు ఆకాశాన్నంటుతున్నాయి. ఈ క్రమంలో కోల్‌కతాకు చెందిన బయోటెక్నాలజీ ఇంజినీరింగ్‌ విద్యార్థిని సిమర్‌ శర్మ సొంతంగా హ్యాండ్‌ శానిటైజర్లను తయారుచేస్తోంది. అనంతరం స్థానిక పోలీసుల సహాయంతో వాటిని అవసరమైన వారందరికీ ఉచితంగా సరఫరా చేస్తూ అందరి మన్ననలు అందుకుంటోంది.

కంటికి కనిపించకుండానే మానవాళి మనుగడకు సవాల్‌ విసురుతోంది కరోనా వైరస్‌. ఇప్పటికే లక్షలాది మందిని పొట్టన పెట్టుకున్న ఈ మహమ్మారి ధాటికి అందరూ తమ ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకుని గడుపుతున్నారు. ఇదే సమయంలో ఈ వైరస్‌ నుంచి మానవజాతిని రక్షించేందుకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా శాస్ర్తవేత్తలు, వైద్య నిపుణులు నిరంతరంగా పరిశోధనలు కొనసాగిస్తున్నారు. వ్యాక్సిన్‌ తయారీ కోసం కంటిమీద కునుకులేకుండా శ్రమిస్తున్నారు. ఈక్రమంలో బ్రిటన్‌లోని ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన ఓ సైంటిస్టుల బృందం ఎన్నో పరిశోధనలు చేసి ఓ టీకాను కనిపెట్టింది. కరోనా కట్టడికి సంబంధించి ఆశలు రేకెత్తిస్తోన్న ఈ టీకా తయారీ బృందంలో చంద్రా దత్తా అనే భారతీయ మహిళా శాస్ర్తవేత్త కూడా పాలుపంచుకోవడం విశేషం. కొవిడ్‌-19 వైరస్‌ వ్యాక్సిన్ అభివృద్ధిలో కీలక పాత్ర పోషిస్తోన్న ఈ కోల్‌కతా సైంటిస్టు గురించి కొన్ని ఆసక్తికర విషయాలు తెలుసుకుందాం రండి.