‘పున్నామ నరకం నుంచి తప్పించే వాడు పుత్రుడంటూ’ అనాదిగా వస్తున్న సంప్రదాయాల ప్రకారం తల్లిదండ్రులు చనిపోతే కుమారులే అంతిమ సంస్కారాలన్నీ చేస్తారు. కొడుకులు లేకపోతే వరుసకు కుమారులయ్యే వ్యక్తులు కానీ సోదరులు కానీ ఈ బాధ్యతలను నెరవేరుస్తారు. కొన్నిచోట్ల అయితే ఆడబిడ్డలను శ్మశానం దగ్గరికి కూడా రానివ్వరు. అలాంటిది కాలం చేసిన తమ తండ్రి కోసం సమాజపు కట్టుబాట్లను కాదనుకున్నారు మహారాష్ర్టకు చెందిన కొందరు మహిళలు. కొడుకులు లేని లోటును తీరుస్తూ ‘ఆ నలుగురు’గా మారి తమ తండ్రి అంతిమ సంస్కారాలన్నీ దగ్గరుండి నిర్వహించారు. పాడె మోయడం నుంచి చితికి నిప్పంటించేదాకా అన్ని బాధ్యతలను నెరవేర్చారు. తద్వారా ఆఖరి మజీలీలోనూ తమ తండ్రిపై తమకున్న ప్రేమను చాటుకున్నారు.

‘డ్యాన్స్‌ అంటే కాలు కదపడం, శరీరాన్ని షేక్‌ చేయడం కాదు.. అది మన అణువణువునా నిండి ఉండాలి.. దాన్ని మన నరనరాన జీర్ణించుకోవాలి..’ అనేవారు బాలీవుడ్‌ లెజెండరీ కొరియోగ్రాఫర్ సరోజ్‌ ఖాన్‌. డ్యాన్స్‌నే ఊపిరిగా భావించి బాలీవుడ్‌లో అడుగుపెట్టిన ఆమె.. కొన్ని వేల పాటలకు కొరియోగ్రఫీ చేసి ‘మదర్‌ ఆఫ్‌ డ్యాన్స్‌’గా, ‘మాస్టర్‌ జీ’గా పేరు సంపాదించుకున్నారు. దాదాపు ఐదు దశాబ్దాల పాటు బాలీవుడ్‌ను ఏకఛత్రాధిపత్యంగా ఏలిన ఈ సుప్రసిద్ధ నృత్య కళాకారిణి నేడు కన్నుమూశారు. గత కొంత కాలంగా శ్వాసకోశ సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్న సరోజ్‌.. ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూనే తుది శ్వాస విడిచారు. ఈ నేపథ్యంలో తన శిక్షణలో ఆరితేరిన బాలీవుడ్‌ తారల దగ్గర్నుంచి ఎందరో సినీ ప్రముఖుల వరకు ఆమెతో పనిచేసిన మధుర క్షణాలను గుర్తు చేసుకుంటున్నారు. ఈ లెజెండరీ కొరియోగ్రాఫర్‌తో దిగిన ఫొటోలను సోషల్‌ మీడియాలో పంచుకుంటూ, అప్పటి జ్ఞాపకాలను నెమరువేసుకుంటూ ఈ డ్యాన్స్‌ మాస్టర్‌కు ఘనంగా నివాళులర్పిస్తున్నారు.

కరోనా కాలం మొదలైనప్పటి నుంచి ఎవరికి ఫోన్‌ చేసినా.. ప్రత్యేకమైన కాలర్‌ట్యూన్‌ వినిపిస్తోంది. తల్లిలా జాగ్రత్తలు చెబుతోందా గొంతు. అక్కలా హెచ్చరిస్తోంది. ఇంతకీ ఎవరిదా గొంతు? తెలుగులో తేటగా, స్పష్టంగా సూచనలు చేసిన విశాఖపట్నానికి చెందిన దుగ్గిరాల పద్మావతి గళమది...

‘ఇంటి కన్నా గుడి పదిలం..’ ప్రస్తుత లాక్‌డౌన్‌ కాలంలో కొందరు మహిళలకు ఈ సామెత అతికినట్లు సరిపోతుంది. కరోనా కల్లోలం నుండి ప్రజలను కాపాడడానికి ప్రభుత్వం లాక్‌డౌన్‌ విధించింది. ఈ స్వీయ నిర్బంధం కారణంగా కరోనా కట్టడి మాటేమో గానీ.. కొందరిళ్లల్లో కొత్త సమస్యలు మొదలయ్యాయి. ఏ సమస్య వచ్చినా.. ఇంట్లో ఉంటే సేఫ్‌ అనుకుంటాం.. కానీ ఇంట్లో ఉండడమే సమస్యైపోతోంది కొందరు మహిళలకు. లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా పిల్లలు, పెద్దలు అంతా ఇంటిపట్టునే ఉండడం వల్ల ఓవైపు పెరిగే పనిభారంతో మహిళలందరూ సతమతమైపోతుంటే.. మరోవైపు ఇంటి నుంచే పనిచేస్తూ క్షణం ఖాళీ లేకుండా గడుపుతున్నారు ఇంకొందరు అతివలు.

ప్రపంచంపై ప్రకోపం చూపిస్తోన్న కరోనాపై గెలిచేందుకు కోట్లాది మంది భారతీయులు ఇంటికే పరిమితమయ్యారు. ఇక వైద్యులు, పోలీసులు, పారిశుద్ధ్య కార్మికులు ముందుండి మరీ ఈ వైరస్‌కు ఎదురొడ్డి పోరాడుతున్నారు. వీరితో పాటు సామాజిక స్పృహ కలిగిన మరికొందరు సైతం ఈ ఆపత్కాలంలో సమాజానికి తమ వంతు సహాయాన్ని అందించేందుకు స్వచ్ఛందంగా ముందుకొస్తున్నారు. అలాంటి కోవకే చెందుతారు బిహార్‌లోని ‘జీవిక దీదీ’లు. మహిళా సాధికారతలో భాగంగా 2006లో అప్పటి బిహార్‌ ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన ఈ ‘జీవిక’ పథకం ద్వారా స్వయం ఉపాధి పొందుతున్నారు అక్కడి ఎంతోమంది మహిళలు. వీరంతా ప్రస్తుతం అత్యవసరాలుగా భావించే మాస్కులు, శానిటైజర్ల తయారీలో నిమగ్నమయ్యారు. సామాన్య ప్రజలు కూడా వీటిని కొనేలా సరసమైన ధరలకు అందజేస్తూ అందరి మన్ననలు అందుకుంటున్నారు. ఈక్రమంలో తాజాగా వీరి సేవల గురించి తెలుసుకున్న ఉప రాష్ర్టపతి వెంకయ్య నాయుడు ట్విట్టర్‌ వేదికగా ఈ మహిళా సంఘాలపై ప్రశంసలు కురిపించారు.

రోజురోజుకూ పెరుగుతోన్న కరోనా వ్యాప్తిని అరికట్టేందుకు కేంద్రం లాక్‌డౌన్‌ను మే 3 వరకు పొడిగించింది. ఈ క్రమంలో ప్రజలు మరికొన్ని రోజుల పాటు ఇళ్లకే పరిమితం కాక తప్పదు. దీంతో ఈ సమయంలో కాలక్షేపం కోసం రకరకాల మార్గాలను వెతుక్కొంటున్నారు చాలామంది. ఈ పరిస్థితుల్లో భౌతిక దూరాన్ని పాటిస్తూనే స్నేహితులతో కలిసి ఎంజాయ్‌ చేసేందుకు తమలోని సృజనాత్మకతకు పని చెబుతున్నారు. ఈ క్రమంలో మన మహిళా క్రికెట్‌ జట్టుకు చెందిన కొంతమంది క్రీడాకారిణులు కలిసి ఓ మ్యాచ్‌ ఆడడం విశేషం. దేశవ్యాప్తంగా లాక్‌డౌన్‌ కొనసాగుతోన్న ఈ పరిస్థితుల్లో వీళ్లకి ఇది ఎలా సాధ్యమైందో మీరే చూడండి.

ప్రస్తుతం దేశమంతా లాక్‌డౌన్‌ని పాటిస్తోన్న నేపథ్యంలో కనీస అవసరాలకు సంబంధించిన వస్తువులు దొరకడమే గగనమైపోయింది. ఒకవేళ దొరికినా వాటిని కొనడానికి గడపదాటడానికి సైతం జంకుతున్నారు చాలామంది. ఇక ఆడవాళ్లకు అత్యవసరమైన శ్యానిటరీ న్యాప్‌కిన్ల లభ్యత కూడా ప్రస్తుతం అంతంతమాత్రంగానే ఉంది. ఒకవేళ లభించినా.. కరోనా కారణంగా ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో కొందరు మహిళలు వాటిని కొనడానికి కూడా డబ్బుల్లేక నానా అవస్థలూ పడుతున్నారు. ఈ పరిస్థితి ఇలాగే కొనసాగితే మహిళల్లో వ్యక్తిగత పరిశుభ్రత లోపించి లేనిపోని అనారోగ్యాల బారిన పడే అవకాశం ఉంది. అందుకే ఈ పరిస్థితిని అర్థం చేసుకున్న లక్నో జిల్లా అధికార యంత్రాంగం లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా శ్యానిటరీ న్యాప్‌కిన్లను ఉచితంగా సరఫరా చేయనున్నట్లు ప్రకటించింది. ఇలాంటి క్లిష్ట సమయంలో మహిళలకు ఈ విధంగా అండగా నిలవాలని నిర్ణయించుకుందా ప్రభుత్వం.

తుమ్మితే అనుమానంగా చూస్తున్నారు. దగ్గితే దూరం జరిగిపోతున్నారు. జ్వరం ఉందంటే.. ఆ వైపు వెళ్లడానికి జంకుతున్నారు. కానీ ఈ మహిళలు మాత్రం.. నిరంతరం శోధిస్తున్నారు. వైరస్‌ బారిన పడినవారిని వెతికి పట్టుకునే పనిలో ఉన్నారు. ఇంటింటికీ వెళ్తున్నారు.. వీధి వీధినీ జల్లెడ పడుతున్నారు వాళ్లే ఏఎన్‌ఎమ్‌లు, ఆశా కార్యకర్తలు.. కరోనా కట్టడికి వీళ్లు నడుం బిగించారు. అవమానాలు ఎదురైనా.. అనుమానితులను వదలడం లేదు. అయినవారే వద్దంటున్నా.. ఆపత్కాలంలో వెనుకడుగు వేసేది లేదంటున్నారు. కరోనా కల్లోలంపై జగతిని జాగృతం చేస్తున్న ఈ స్త్రీమూర్తుల కష్టాన్ని చదవండి..

కనికరం లేకుండా కోరలు చాస్తోన్న కరోనాను కట్టడి చేసేందుకు ఆయా దేశాలు ఆపసోపాలు పడుతున్నాయి. వైరస్‌కు కేంద్ర బిందువైన చైనాలో కేసులు తగ్గుముఖం పట్టినప్పటికీ మిగతా దేశాలు ఈ మహమ్మారి ధాటికి అతలాకుతలం అవుతున్నాయి. ఈ వైరస్‌ వ్యాప్తిని అరికట్టేందుకు ఇప్పటికే పలు దేశాలు లాక్‌డౌన్‌ను పటిష్టంగా అమలు చేస్తున్నాయి. స్వీయ నిర్బంధం, వ్యక్తిగత పరిశుభ్రతను పాటించాలని మార్గదర్శకాలు జారీ చేస్తున్నాయి. ఇక అత్యవసరంగా బయటికెళ్లాల్సి వస్తే తప్పనిసరిగా ముఖానికి మాస్కులు, చేతులకు గ్లౌజులు ధరించాలని వైద్య నిపుణులు కూడా సూచిస్తున్నారు. అయితే ఈ జాగ్రత్తలు పాటించినంత మాత్రాన ఈ వైరస్‌ వ్యాప్తిని పూర్తిగా అడ్డుకోలేమంటున్నారు మిచిగాన్‌కు చెందిన మోలీ లిక్సే. అక్కడి స్థానిక ఆస్పత్రిలో నర్సుగా పనిచేస్తోన్న ఆమె... చేతులకు గ్లౌజులు ధరించినప్పటికీ వైరస్‌ వ్యాప్తి చెందే ప్రమాదముందని ప్రయోగ పూర్వకంగా వివరించింది.

కరోనా భయంతో ప్రపంచమంతా షట్‌డౌన్‌ అయిపోయింది. డాక్టర్లు, పోలీసులు, మీడియా.. వంటి అత్యవసర సేవలు మినహా సామాన్యుల దగ్గర్నుంచి సెలబ్రిటీల దాకా అందరూ స్వీయ నిర్బంధంలోకి వెళ్లిపోయారు. ఇక ఇలాంటి సమయంలో మరీ అత్యవసరమైతే తప్ప ఇంటి నుంచి బయటికొచ్చే సాహసం ఎవరైనా చేస్తారా చెప్పండి. కానీ అలాంటి సాహసమే చేసింది ఇంగ్లండ్‌ మహిళల క్రికెట్‌ జట్టు కెప్టెన్‌ హీథర్‌ నైట్‌. క్వారంటైన్‌లో భాగంగా దొరికిన ఖాళీ సమయాన్ని మనమంతా విభిన్న రకాలుగా ఉపయోగించుకుంటుంటే.. ఈ ఇంగ్లండ్‌ స్కిప్పర్‌ మాత్రం ‘నా ఈ ఖాళీ సమయం సేవకే అంకితం..’ అంటూ ‘జాతీయ ఆరోగ్య సేవా సంస్థ (ఎన్‌హెచ్‌ఎస్‌)’లో వలంటీర్‌గా చేరిపోయింది. ఈ క్రమంలోనే తాజాగా ఎన్‌హెచ్‌ఎస్‌లో తన సభ్యత్వాన్ని కూడా నమోదు చేసుకుందీ ఇంగ్లిష్‌ క్రికెట్‌ బ్యూటీ. ఇంతకీ హీథర్‌ ఎన్‌హెచ్‌ఎస్‌ వలంటీర్‌గా ఎలా సేవ చేస్తోందో తెలుసుకుందామా..?

కరోనా ఆడుతోన్న విలయ తాండవానికి ప్రపంచ దేశాలు వణికిపోతున్నాయి. ఈ మహమ్మారి బారిన పడకుండా సామాన్యుల నుంచి సెలబ్రిటీల వరకు స్వీయ నిర్బంధంలో ఉంటూ సామాజిక దూరాన్ని పాటిస్తున్నారు. కానీ, అత్యవసర సేవల కోసం కొన్ని రంగాలకు చెందిన వాళ్లు మాత్రం తమ విధుల్లో కొనసాగుతున్నారు. వీరిలో వైద్య రంగానికి చెందిన డాక్టర్లు, నర్సులు, కాంపౌండర్లు.. తదితర సిబ్బంది కూడా ఉన్నారు. వీళ్లు కరోనా లేదా ఇతర రోగాలతో ఆసుపత్రుల్లో చేరుతోన్న రోగులకు వైద్య సేవలందించేందుకు పగలు, రాత్రి అనే తేడాల్లేకుండా నిరంతరం పని చేస్తున్నారు. ముఖ్యంగా కొవిడ్‌-19 లక్షణాలున్న వారిని తిరిగి మామూలు స్థితికి తీసుకొచ్చేందుకు వీళ్లు తమ ప్రాణాలను సైతం లెక్క చేయకుండా ఆ మహమ్మారితో పోరాటం చేస్తున్నారు. ఈ క్రమంలో యూకేలో పారామెడిక్‌ (ఎమర్జెన్సీ కేర్‌ అసిస్టెంట్‌)గా సేవలందిస్తోన్న ఓ యువతి డ్యూటీకి వెళ్తుండగా తన కాలనీ వాసులంతా ఇంటి నుంచి బయటకు వచ్చి చప్పట్లతో ఆమెకు కృతజ్ఞతలు తెలిపారు.

ఒంట్లో కాస్త నలతగా ఉన్నా, దగ్గినా, తుమ్మినా వెంటనే.. ‘నాకూ ‘కరోనా’ వచ్చిందేమో.. అందుకే ఇలా అవుతోంది’ అని భయపడే పరిస్థితులు వచ్చాయి. ప్రస్తుతం ఎక్కడ చూసినా, విన్నా కరోనాకు సంబంధించిన వార్తలే వస్తున్న నేపథ్యంలో చాలామందిలో ఏదో తెలియని గుబులు మొదలైంది. మరీ ముఖ్యంగా యువతలో ఇది ఎక్కువగా కనిపిస్తోందని నిపుణులు చెబుతున్నారు. అయితే ప్రజల్లో ఇలాంటి భయాలను దూరం చేయాలనుకుంది కరోనా బారిన పడి క్రమంగా కోలుకుంటోన్న ఓ 22 ఏళ్ల అమెరికన్‌ అమ్మాయి. ఈ క్రమంలోనే తన ‘కరోనా అనుభవాలను’ నెటిజన్లతో పంచుకుంది. కరోనా తనను ఎలా అటాక్‌ చేసింది? రోజురోజుకీ తనలో ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించాయి? అనే విషయాలను ట్విట్టర్‌ ద్వారా పంచుకుంటూ అందరిలో ధైర్యం నింపుతోంది. మరి ఆ యువతి పంచుకున్న ‘కరోనా’ అనుభవాల గురించి మనమూ తెలుసుకుందామా..?

సాధారణంగా ఆర్మీ, నేవీ, ఎయిర్‌ ఫోర్స్‌ లాంటి సాయుధ దళాలంటే పురుషులే గుర్తుకు వస్తారు. ఇక్కడ మహిళలున్నా ఉన్నత అవకాశాలకు మాత్రం ఆమడదూరంలో ఉంటారు. ఈ వివక్ష ఏంటని ప్రశ్నిస్తే మాత్రం ‘ ఆడవాళ్లు అన్ని విభాగాల్లో పనిచేయలేరు. వారికి పురుషులతో సమానంగా శక్తి సామర్థ్యాలుండవు’ అని కుంటిసాకులు వెతుకుతుంటారు. ముఖ్యంగా ఆర్మీ, నేవీల్లాంటి దళాల్లో కొన్నేళ్లుగా ఈ వివిక్ష కొనసాగుతూనే ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో గతనెలలో ఆర్మీలో పురుషులతో పాటు మహిళలకూ సమాన అవకాశాలు కల్పించాలని తీర్పునిచ్చిన సుప్రీం కోర్టు తాజాగా మరో చరిత్రాత్మక తీర్పును వెలువరించింది. సైన్యంలో మాదిరిగానే నావికాదళంలోనూ మహిళలకు శాశ్వత కమిషన్‌ ఏర్పాటు చేయాలని స్పష్టం చేసింది. ఈ క్రమంలో శారీరక లక్షణాలను సాకుగా చూపుతూ వారిని ఉన్నత అవకాశాలకు దూరం చేస్తున్న వారికి మరోసారి మొట్టికాయలు వేసింది.

కేరళలోని అట్టుక్కల్‌ అమ్మవారి దేవాలయాన్ని మహిళా శబరిమలై అని పిలవొచ్చు. ఎందుకంటే ఇక్కడ జరిగే ప్రధాన పూజలు, అర్చనల్లో మహిళలకు మాత్రమే ప్రవేశం ఉంటుంది. కేరళ రాజధాని తిరువనంతపురంలోని ఈస్ట్‌ ఫోర్టు ప్రాంతంలో ఈ క్షేత్రం నెలకొని ఉంది. ఇక్కడ జరిగే అట్టుక్కల్‌ పొంగల్‌ ప్రపంచ ప్రసిద్ధి పొందింది. కేవలం మహిళలు మాత్రమే లక్షల సంఖ్యలో పాల్గొనే వేడుక కావడంతో దీనికి ఆ ప్రాధాన్యం ఏర్పడింది. అట్టుక్కల్‌ భగవతి అమ్మవారి చరిత్ర కేరళ, తమిళనాడుకు చెందిన పురాణగాథల్లో కనిపిస్తుంది. సరస్వతి, మహాలక్ష్మి, పార్వతిల సమ్మిళిత రూపం ఆమెది. నాలుగు చేతులలో ఆయుధాలు ధరించి దుష్ట శిక్షణ-శిష్ట రక్షణ కోసం అవతరించిన మూర్తిగా కనిపిస్తారు. పెద్దఎత్తున భక్తులు ఇక్కడకు వచ్చి మొక్కులు తీర్చుకోవడం ఆనవాయితీ. తొట్టంపట్టు అనే పేరుతో ఉన్న గీతంతో అమ్మవారిని భక్తులు కీర్తిస్తుంటారు.

‘పురుషులతో సమానంగా మహిళలు అన్ని రంగాల్లో వృద్ధి సాధించడం అంత సులభం కాదు’.. ఇది ఒకప్పటి మాట. ఇప్పుడు ఏ రంగంలోనైనా మహిళలు పురుషులతో సమానంగా పని చేసేందుకు పోటీ పడుతున్నారు. ఎంత కష్టంతో కూడిన రంగమైనా సరే అందులో అడుగుపెట్టేందుకు సిద్ధపడుతున్నారు. వైద్యం, విద్య, రాజకీయాలు, జర్నలిజం, ఇంజినీరింగ్‌, ఆర్మీ, వ్యాపారం, నేవీ, పరిశోధన.. వంటి రంగాలతో పాటు.. ఫుడ్‌ డెలివరింగ్‌, క్యాబ్‌ డ్రైవింగ్‌, లోకోపైలట్‌, వైల్డ్‌ లైఫ్‌ ఫొటోగ్రఫీ.. మొదలైన అధిక శారీరక శ్రమతో కూడిన రంగాల్లో సైతం తమ బాధ్యతలను సమర్థంగా నిర్వర్తిస్తూ స్త్రీ శక్తిని చాటుతున్నారు ఈతరం అతివలు. ఈ క్రమంలో భారత రైల్వే శాఖలో పని చేస్తోన్న కొందరు మహిళా ఉద్యోగులు ఇటీవల చేసిన ఓ పని మన దేశంలో మహిళా సాధికారతకు అద్దం పడుతోంది. మరి వాళ్లు చేసిన ఆ పనేంటో మీరూ చూడండి.

మీడియా రంగంలో దూసుకెళుతున్న ‘ఈటీవీ భారత్‌’ అరుదైన ఘనత సాధించింది. దక్షిణాసియా బెస్ట్‌ డిజిటల్‌ న్యూస్‌ స్టార్టప్‌ అవార్డును గెలుచుకుంది. డిజిటల్‌ మీడియా రంగంలో ఉత్తమ ఆవిష్కరణలకు గాను... వరల్డ్‌ అసోసియేషన్‌ ఆఫ్‌ న్యూస్‌ పేపర్స్‌ అండ్‌ న్యూస్‌ పబ్లిషర్స్‌ సంస్థ ‘వాన్‌-ఇఫ్రా’ ఈ పురస్కారాన్ని అందించింది. మంగళవారం దిల్లీలో జరిగిన కార్యక్రమంలో ద క్వింట్‌ వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్‌ రీతూ కపూర్‌ చేతుల మీదుగా ‘ఈటీవీ భారత్‌’ డైరెక్టర్‌ బృహతి చెరుకూరి ఈ అవార్డును స్వీకరించారు. దాదాపు 100కు పైగా దేశాలకు చెందిన వివిధ వార్తాపత్రికలు, న్యూస్‌ ఏజెన్సీలు, పబ్లిషింగ్‌ సంస్థలకు వాన్‌-ఇఫ్రాలో సభ్యత్వాలు ఉన్నాయి. ఈ సంస్థ ఆధ్వర్యంలో రెండు రోజుల దక్షిణాసియా డిజిటల్‌ మీడియా-2020 సదస్సు మంగళవారం దిల్లీలో ప్రారంభమైంది. డిజిటల్‌ మీడియా విస్తృతి, సాంకేతికత, నూతన ఆవిష్కరణలు, మార్కెటింగ్‌ తదితర అంశాలపై ఈ సదస్సులో చర్చిస్తున్నారు.