మహిళలు కూడా పురుషులతో సమానంగా ఉద్యోగ బాధ్యతల్ని భుజాలకెత్తుకోవడం గురించి ఈ రోజుల్లో కొత్తగా చెప్పుకోవక్కర్లేదు. అందులోనూ ఈ కరోనా సృష్టించిన సంక్షోభం పుణ్యమా అని ఆడైనా మగైనా ఉద్యోగ భద్రతే ప్రశ్నార్థకంగా మారుతోంది.. అయితే సాధారణంగా కొంతమంది పెళ్త్లె, పిల్లలు పుట్టే వరకే ఉద్యోగం చేయడానికి ఆసక్తి చూపుతుంటారు. ఆ తర్వాత పిల్లల ఆలనా-పాలనా, ఇంటి బాధ్యతల దృష్ట్యా ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసి ఇంటికే పరిమితమైపోతుంటారు. అయితే ఇలా చేయడం కంటే పిల్లలు పుట్టాక కూడా ఉద్యోగ బాధ్యతల్ని నిర్వర్తించే అమ్మలు తమ పిల్లలకు రోల్ మోడల్‌గా మారే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని చెబుతున్నాయి కొన్ని అధ్యయనాలు. ఈ క్రమంలో తల్లులు నిర్వర్తించే ఉద్యోగ బాధ్యతలు, వర్క్-లైఫ్ బ్యాలన్స్.. వంటివన్నీ తమ చిన్నారులకూ అలవడతాయట! ఈ నేపథ్యంలో వర్కింగ్ మదర్స్ తమ విధి నిర్వహణలో భాగంగా వారి పిల్లలకు ఎలా రోల్ మోడల్‌గా మారతారో ఈ 'మదర్స్ డే' సందర్భంగా తెలుసుకోవడం సందర్భోచితం.

అసలే వేసవి కాలం.. ఎండలు మండిపోతున్నాయి. ఉష్ణోగ్రతలు రోజురోజుకీ పెరిగిపోతున్నాయి. ఇలాంటి వాతావరణ పరిస్థితులను పెద్దలు తట్టుకోవడమే కష్టంగా ఉంది. మరి చిన్నారులు తట్టుకోగలరా? అందుకే ఎండాకాలంలో వారి సంరక్షణ విషయంలో చాలా జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి. చిన్నారులు ఆటల్లో పడి ఎండ తీవ్రత తమపై పడుతుందన్న విషయాన్ని వారు పట్టించుకోరు. ఫలితంగా డీహైడ్రేషన్‌కి గురవుతారు. అలాగని చిన్నారుల మానసిక వికాసానికి తోడ్పడే ఆటల నుంచి వారిని దూరం చేయలేం కదా.. అందుకే ఎండ ప్రభావం వారిపై పడకుండా.. వారు డీహైడ్రేషన్‌కి గురికాకుండా.. ఎలాంటి జాగ్రత్తలు పాటించాలో తెలుసుకుందామా..

పగోడికైనా తమ శత్రువు కష్టాల్లో ఉంటే కాస్తైనా కనికరం కలుగుతుందేమో గానీ.. మాయదారి కరోనా మహమ్మారికి అది కూడా లేకుండా పోయింది. ప్రస్తుతం దేశంలో అత్యంత దయనీయమైన పరిస్థితులు ఇందుకు ప్రత్యక్ష నిదర్శనంగా నిలుస్తున్నాయి. భయం వల్లో, ఎవరి జాగ్రత్తల్లో వారు ఉండడం వల్లో మొదటి దశలో కరోనా భారీ ముప్పు నుంచి తప్పించుకున్నాం.. కానీ ఇప్పుడు పరిస్థితి చేయి దాటిపోయింది. రెండో దశలో కళ్లు మూసి తెరిచే లోగా ఈ వైరస్‌ వేలాది మందికి వ్యాపిస్తోంది. వీరిలో పెద్దలే కాదు.. అభం శుభం తెలియని చిన్నారులూ ఎక్కువగానే ఉండడం తల్లిదండ్రుల్ని ఆందోళనకు గురి చేస్తోంది. మొదటి దశలో పిల్లలపై పెద్దగా ప్రభావం చూపని కొవిడ్‌.. ఇప్పుడు వారిపైనా విరుచుకుపడుతోంది. గతేడాదితో పోల్చితే ఈ కేసుల సంఖ్య రెండింతలుగా ఉందని నిపుణులు చెబుతున్నారు. మరి, ఎందుకిలా జరుగుతోంది? కొవిడ్‌ సోకిన చిన్నారుల్లో ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపిస్తున్నాయి? ఈ ఇన్ఫెక్షన్‌ ప్రభావం వారిపై ఎంతవరకు ఉంటుంది? ఈ క్రమంలో తల్లిదండ్రులు ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి?.. తదితర విషయాలపై నిపుణులేమంటున్నారో తెలుసుకుందాం రండి..

ప్రస్తుత సాంకేతిక ప్రపంచంలో పిల్లల నుంచి పెద్దల వరకూ అందరూ ఆన్‌లైన్‌లోనే గడిపేస్తున్నారు. ఉదయం నిద్ర లేచింది మొదలు రాత్రి పడుకునే వరకు కంప్యూటర్లు, సెల్‌ఫోన్స్‌కే అతుక్కుపోతున్నారు. ఇక చిన్నపిల్లల సంగతైతే చెప్పక్కర్లేదు. వీడియో గేమ్స్‌ అంటూ నిత్యం సెల్‌ఫోన్లు, ల్యాప్‌టాప్‌లు పట్టుకుని వేలాడుతుంటారు. దీనికి తోడు కరోనా తెచ్చిన ఆన్‌లైన్ క్లాసులతో పుస్తక పఠనానికి క్రమంగా దూరమవుతున్నారు పిల్లలు. ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో అబుదాబికి చెందిన ఓ ఐదేళ్ల చిన్నారి పుస్తకాల పురుగుగా మారిపోయింది. కేవలం రెండు గంటల్లోపే 36 పుస్తకాలను చదివేసి అందరినీ ఆశ్చర్యపరిచింది. ఈ క్రమంలో అతిపిన్న వయసులో వరల్డ్‌ బుక్‌ ఆఫ్‌ రికార్డ్స్‌, ఆసియా బుక్‌ ఆఫ్‌ రికార్డ్స్‌లో చోటు దక్కించుకుంది.

పిజ్జా, బర్గర్, ఫ్రెంచ్ ఫ్రైస్, చిప్స్.. వీటి పేరు చెబుతుంటూనే నోరూరుతోంది కదూ! ఇవి చూడడానికి యమ్మీగానే కాదు.. తినడానికి రుచిగా కూడా ఉంటాయి. పైగా పిల్లల మనసును ఇట్టే దోచేస్తుంటాయి కూడా! అందుకే వారు తల్లిదండ్రులతో బయటికి వెళ్తే చాలు.. ఇలాంటి ఆహార పదార్థాలు కొనివ్వమని మారాం చేస్తుంటారు. ఇక పేరెంట్సేమో.. పిల్లలు అడిగారు కదా అనో, నలుగురిలో ఇబ్బంది ఎందుకనో అడిగినప్పుడల్లా కొనిస్తుంటారు. ఇంకొంతమంది తల్లిదండ్రులైతే తమ పిల్లలకు ఇష్టమని ఇంటికొచ్చేటప్పుడు కొనుక్కురావడం, అప్పుడప్పుడు వీటిని పిల్లలకు చిరుతిళ్లుగా అందించడం.. వంటివి చేస్తుంటారు కూడా! కానీ పిల్లలు ఇలాంటి పదార్థాలు ఎక్కువగా తినడం వారి ఆరోగ్యానికి అంత మంచిది కాదు. పిల్లలకు చిన్నతనంలోనే స్థూలకాయంతో పాటు ఇతర ఆరోగ్య సమస్యలు రావడానికి ఇలాంటి పదార్థాలే కారణమంటున్నారు నిపుణులు. కాబట్టి వీటికి మీ పిల్లల్ని ఎంత దూరంగా ఉంచితే అంత మంచిది. ఇంతకీ ఈ చిరుతిళ్లు పిల్లల ఆరోగ్యానికి ఎలా హాని చేస్తాయో తెలుసుకుందాం రండి..

నేహ వాళ్ల పాపకు మూడునెలలు. పాప ఏడ్చినప్పుడల్లా తను ఏడుపు ఆపాలని.. ఎత్తుకొని జోల పాడుతూ పైకి, కిందికి తెగ వూపేస్తుంటుంది. అయినా వూరుకోకపోతే కాళ్లపై పడుకోబెట్టుకుని ఇంకాస్త వేగంగా పైకి, కిందికి అంటుంది.

అధిక బరువు వల్ల ఎలాగైతే పలు రకాల ఆరోగ్య సమస్యలు వస్తాయో.. అలాగే బరువు తక్కువగా ఉండడం వల్ల కూడా వెంటాడే ఆరోగ్య సమస్యలు బోలెడుంటాయి. ఇది కేవలం పెద్దవాళ్లకే కాదు.. పిల్లలకీ వర్తిస్తుంది. చాలామంది తల్లిదండ్రులు వారి బుజ్జాయిల బరువు గురించి బాధపడుతూ ఉంటారు. 'మా పాప చాలా సన్నగా, బరువు తక్కువగా ఉందండీ.. దీంతో ఐదేళ్లొచ్చినా రెండేళ్లమ్మాయిలా కనిపిస్తుంది. తన బరువు పెంచాలంటే ఏం చేయాలో తోచట్లేదు.. మీకేమైనా అవగాహన ఉంటే కాస్త చెప్పండీ..' అంటూ ఇరుగుపొరుగు వారిని సలహాలు అడుగుతుంటారు. అయితే అనారోగ్యకర సలహాల వల్ల పిల్లలు బరువు పెరగకపోవడమే కాకుండా, వారి ఆరోగ్యానికీ మంచిది కాదు. కాబట్టి వారిని ఓసారి పోషకాహార నిపుణుల వద్ద చూపించి, వారు బరువు పెరగడానికి నిపుణులు సూచించిన సలహాలను క్రమం తప్పకుండా పాటించాలి. తద్వారా పిల్లలు తక్కువ బరువు నుంచి బయటపడగలిగే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో మరీ తక్కువ బరువున్న పిల్లలు బరువు పెరగాలంటే వారి రోజువారీ అలవాట్లు ఎలా ఉండాలో తెలుసుకుందాం...

గౌరికి ఏడాదిన్నర కొడుకున్నాడు. వాడు రోజూ అన్నం తినాలంటే మొబైల్లో పాటలు పెట్టాల్సిందే! ఎనిమిదేళ్ల వేద ఆన్‌లైన్‌ క్లాసు పూర్తయినా అస్తమానం ఫోన్‌తోనే గడుపుతుంటుంది. పైగా క్లాస్‌ ఇంకా పూర్తికాలేదంటూ వాళ్లమ్మకు అబద్ధం చెబుతుంటుంది. ఆన్‌లైన్‌లో చదువుకుంటానని వాళ్ల నాన్న దగ్గర ఫోన్‌ తీసుకుంటాడు శ్రీకాంత్‌. తీరా చూస్తే గానీ తెలియదు.. వీడియో గేమ్స్‌ ఆడుతున్నాడని!

నాలుగేళ్లు ఇంజినీరింగ్‌ చదివినా, వేలకు వేలు డబ్బు పోసి కోచింగ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్‌లో‌ కోర్సు నేర్చుకున్నా, ఇప్పటికీ చాలామందికి ప్రోగ్రామింగ్‌ నాలెడ్జ్‌ అంతంత మాత్రమే అని చెప్పాలి. మరి, ఎందుకిలా అంటే.. దీని గురించిన ప్రాథమిక అంశాలపై సరైన అవగాహన లేకపోవడమే! అదే పిల్లల్లో స్కూలింగ్‌ దశలోనే ప్రోగ్రామింగ్‌కి సంబంధించిన బీజం వేస్తే, ఆ కోడింగ్‌ ఏదో వారికర్ధమయ్యే రీతిలో చెప్పి వారి చేతే రాయిస్తే.. పెద్దయ్యాక ప్రోగ్రామింగ్‌ అంటే వారు భయపడాల్సిన పరిస్థితి రాదు. సరికదా ఈ నైపుణ్యాలు వారి భవిష్యత్తుకు బంగారు బాటలు పరుస్తాయి. ఆ ప్రయత్నమే చేస్తున్నారు హైదరాబాద్‌కు చెందిన హిమశ్రీ. భవిష్యత్తంతా రోబోటిక్స్‌, ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటెలిజెన్స్‌.. వంటి అడ్వాన్స్‌డ్‌ టెక్నాలజీలతో ముడిపడి ఉన్న నేపథ్యంలో విద్యార్థి దశ నుంచే పిల్లల్ని అందుకు సన్నద్ధం చేయాలంటున్నారామె. ఈ క్రమంలోనే కోడింగ్‌తో పాటు ప్రోగ్రామింగ్‌కి సంబంధించిన ఇతర అంశాల్లో పిల్లలకు అవగాహన పెంపొందించేందుకు మూడేళ్ల క్రితం ఓ స్టార్టప్‌ని కూడా ప్రారంభించారు.

చిన్న పిల్లల చర్మం ముట్టుకుంటే కందిపోయేంత మృదువుగా, దూదిపింజ అంత సుతిమెత్తగా ఉంటుంది. అందుకే కాస్త ఎండ తగిలినా కందిపోవడం, చల్లటి వాతావరణంలో పొడిబారిపోవడం.. వంటి సమస్యలు మన పిల్లల్లోనూ మనం చూస్తూనే ఉంటాం. అంతేకాదు.. వారి చర్మం వివిధ రకాల ఇన్ఫెక్షన్లకు కూడా త్వరగా లోనయ్యే అవకాశం ఉందంటున్నారు నిపుణులు. ఇందుకు వారి చర్మం కింద లిపిడ్లు (చర్మాన్ని సంరక్షించే సహజసిద్ధమైన కొవ్వులు) తక్కువగా, ఆమ్ల స్థాయులు ఎక్కువగా ఉండడమే ముఖ్య కారణమంటున్నారు నిపుణులు. తద్వారా వారి చర్మం మరింతగా డ్యామేజ్‌ అయ్యే అవకాశం ఉంటుందంటున్నారు. అయితే కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటే ఇలాంటి చర్మ సమస్యల నుంచి చిన్నారుల్ని ఇట్టే కాపాడుకోవచ్చట! మరి, ఇంతకీ పిల్లల్లో ఎదురయ్యే ఆ సాధారణ చర్మ సమస్యలేంటి? వాటి నుంచి మన పిల్లల్ని ఎలా కాపాడుకోవాలి? తెలుసుకోవాలంటే ఇది చదవాల్సిందే!

వేదకు ఏడాది కూతురుంది. ఆ పాపకు తలస్నానం చేయించాలంటే వేదకు రోజూ ఇబ్బందే! తలపై నుంచి నీళ్లు పోస్తే చాలు.. ఆ బుజ్జాయి తలపైకి ఎత్తడం, నీళ్లు మింగడం, కళ్లు తెరిచే ఉంచడం చేస్తుంది. తద్వారా తన చిన్నారికి ఎక్కడ పొలమారుతుందోనని భయం భయంగా రోజూ తలస్నానం చేయిస్తుంటుంది వేద.

అప్పుడప్పుడే మాటలు నేర్చుకొంటున్న చిన్నారులు పాఠశాలకు వెళ్లేంతవరకు కుటుంబ సభ్యుల మధ్యే ఉంటారు. దీంతో తల్లిదండ్రులు, ఇంట్లో వాళ్లు ఏ భాష మాట్లాడితే దాన్నే అనుసరిస్తుంటారు. పాఠశాలకు వెళ్లడం మొదలుపెట్టిన తర్వాత ఆంగ్లం, హిందీ వంటి భాషలను సైతం తమ సిలబస్‌లో భాగంగా నేర్చుకొంటారు. ఈ క్రమంలో కొందరు తాము నేర్చుకొన్న భాషల్లో రాయడం, చదవడం వరకు మాత్రమే పరిమితమైతే.. మరికొందరు వాటిలో అనర్గళంగా మాట్లాడే నైపుణ్యాన్ని సంపాదించగలుగుతారు. ఇలా ఒకటి కంటే ఎక్కువ భాషలు మాట్లాడగలిగే చిన్నారుల్లో.. మెదడు చాలా చురుగ్గా పనిచేయడంతో పాటు.. ఎక్కువ విషయాలు గుర్తుపెట్టుకొనే సామర్థ్యం పెరుగుతుందని చెబుతున్నారు నిపుణులు.

నాలుగేళ్ల చింటు ఒక్కచోట కూర్చోడు.. కాలు కాలిన పిల్లిలా అటూ ఇటూ తిరుగుతూనే ఉంటాడు.. ఆరేళ్ల సుచిర ఎప్పుడు చూసినా వసపిట్టలా వాగుతూనే ఉంటుంది.. ఇక ఎనిమిదేళ్ల వర్షిత చేసే అల్లరికి అడ్డు-అదుపు ఉండదంటే అతిశయోక్తి కాదు.. ఇలాంటి చిచ్చరపిడుగులను ప్రస్తుతం చాలామంది ఇళ్లలో చూస్తూనే ఉంటాం. సాధారణంగా చిన్నారులు ఎదిగే కొద్దీ పెద్దలు చెప్పే మాటలు వింటూ బుద్ధిగా నడుచుకుంటారు. కానీ కొందరు మాత్రం అసలు పెద్దవాళ్లు చెప్పే మాటలేవీ పట్టించుకోరు. ముఖ్యంగా ఇలా అత్యుత్సాహం ప్రదర్శించే పిల్లతైతే మరీనూ! మరి, వారిని అదుపు చేసే మార్గాలేంటి? తిరిగి వారిని దారిలో పెట్టడం ఎలా?? తెలియాలంటే ఇది చదవాల్సిందే..

సమాజంలో నిత్యం స్త్రీలపై జరుగుతున్న అఘాయిత్యాలకు మూల కారణం స్త్రీనే అన్న ప్రచారం ఎప్పటి నుంచో జరుగుతోంది. ఇందులో భాగంగానే చాలామంది తల్లిదండ్రులు కూడా అత్యాచారాల విషయంలో అమ్మాయిలతోనే ఎక్కువగా మాట్లాడుతున్నారట ! కానీ అబ్బాయిలకు అమ్మాయిలతో ఎలా నడుచుకోవాలో తెలపడం లేదట. అందుకే చాలామంది అబ్బాయిలు రేప్‌ కల్చర్‌లో భాగమవుతున్నారు. రేప్‌ కల్చర్‌ అంటే భౌతిక దాడి మాత్రమే కాదు. తమ పరుష పదజాలంతో మహిళల మనోభావాలు దెబ్బతీయడం, డేటింగ్‌లో ఎమోషనల్‌ బ్లాక్‌ మెయిలింగ్‌ చేయడం వంటివి కూడా రేప్‌లో భాగమే. అటు విద్యలోనూ ఇటు ఆర్థికంగానూ అగ్రగామి అనిపించుకున్న అమెరికాలో సైతం ప్రతి ముగ్గురు స్త్రీలలో ఒకరు ఇలా రేప్‌కు గురవుతున్నారంటే నేటి సమాజంలో ఆడవారి పరిస్థితి ఏ రకంగా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇక భారత్‌లో అయితే ఏటా పాతిక వేలకు పైగానే రేప్‌ కేసులు నమోదవుతుండగా అనధికారికంగా ఎందరో అమ్మాయిలు అత్యాచారానికి గురవుతున్నారు. మరి ఇటువంటి దారుణ పరిస్థితులకు కారణం ఎక్కడుంది ? అసలు ఈ రేప్‌ కల్చర్‌ని అంతమొందించడం ఎలా ? తెలుసుకుందాం రండి !

సుమతి కొడుకు సుఖేశ్‌ ఆన్‌లైన్‌ క్లాసుల పేరుతో రోజులో ఎక్కువ సమయం మొబైల్‌తోనే గడుపుతుంటాడు. కానీ తను చేసేది మాత్రం సినిమాలు చూడడం, గేమ్స్‌ ఆడుకోవడం. ఇది తెలియక తన కొడుకు ఇంట్లో ఉన్నా కూడా తెగ చదివేస్తున్నాడనుకుంటోంది సుమతి.

పన్నెండేళ్ల చిత్రకు డైనింగ్ టేబుల్‌పై పడకుండా భోజనం చేయడం ఇప్పటికీ రాదు. ఏడేళ్ల చైతన్య మొన్నోసారి రెస్టారెంట్‌కు వెళ్లినప్పుడు ఫోర్క్ ఎలా ఉపయోగించాలో తెలియక ఆహారమంతా డ్రస్‌పై, టేబుల్‌పై పడేసుకొని చిందర వందర చేశాడు. ఇలాంటి సంఘటనలు మన ఇళ్లలో కూడా అప్పుడప్పుడూ జరుగుతూనే ఉంటాయి. ఇది గమనించిన తల్లిదండ్రులు.. 'వీడికి తిన్నగా తినడం ఎప్పుడొస్తుందో.. ఏమో..!' అనుకోవడం సహజం. అయితే ఇలాంటివి జరగకుండా ఉండాలంటే పిల్లలు ఆహారం తీసుకునే సమయంలో తల్లిదండ్రులు కాస్త శ్రద్ధ వహిస్తే చాలట! నలుగురితో కలిసి భోజనం చేసేటప్పుడు ఎలా నడుచుకోవాలి? ఆహారం తీసుకునేందుకు ఉపయోగించే వస్తువుల్ని ఎలా వాడాలి..? మొదలైన విషయాలన్నీ చిన్నప్పట్నుంచే వారికి నేర్పించాలంటున్నారు నిపుణులు.

రుతుక్రమం.. ఆడపిల్లలు బాల్యం నుంచి యుక్తవయసులోకి అడుగిడే దశకు సూచన. సాధారణంగా చాలామంది ఆడపిల్లల్లో 10 నుంచి 13 ఏళ్ల మధ్య రుతుచక్రం ప్రారంభమవుతుంది. అయితే కొంతమందికి ఇంతకంటే ముందుగానే.. అంటే దాదాపు 8 ఏళ్ల వయసులోనే లేదంటే 13 ఏళ్ల తర్వాతనైనా.. నెలసరి కావడం మొదలవ్వచ్చు. ఏదేమైనా పిరియడ్ మొదలయ్యే క్రమంలో ఆడపిల్లల శరీరంలో పలు మార్పులు చోటుచేసుకోవడం సర్వసాధారణం. తల్లులు ఆ మార్పులను ఎప్పటికప్పుడు గమనిస్తూ.. వాటి గురించి వారికి వివరించడం ఎంతో ముఖ్యం. అంతేకాదు.. ఆయా సమయాల్లో పాటించాల్సిన జాగ్రత్తల గురించి వారికి అన్ని వివరాలు ముందుగానే తెలియజేయాల్సిన బాధ్యత తల్లిదే.